Dwie radości

Ariodante, tytułowy bohater opery G.F. Handla, ma w pierwszym akcie powody do radości. Jego ukochana Ginewra, córka króla Szkocji, odwzajemnia jego uczucie. Jej ojciec chce go za zięcia i zarządza przygotowania do ślubu, w dodatku zamierza ogłosić go następcą tronu. W obliczu takiego rozwoju wypadków radość księcia wysypuje się sznurami beztroskich, błyskotliwych koloratur, pod wpływem których na usta ciśnie mi się hasło „Jak się cieszyć, to tylko z Handlem”:

Con l’ali di costanza
Alza il suo volo Amor,
Fa trionfar nel cor
Fede, e speranza.
Non devo più temere
Di sorte il rio tenor,
Ma col mio bel tesor
Sempre godere.

Na skrzydłach wierności
wzlatuje Kupidyn,
roznieca w sercu triumf
wiary i nadziei.
Nie muszę się więcej bać
okrutnych ciosów losu,
ale z mym pięknym skarbem
wiecznie się radować.
tłumaczenie: Izabela Zofia Żbikowska (ze strony Trubadura)

Ale nic z tego, przynajmniej na razie. To dopiero pierwszy akt opery i wiele jeszcze musi się wydarzyć, nim widzowie pójdą do szatni po płaszcze. A że to opera seria, wesoło nie będzie. Ginewra jest celem zabiegów Polinessa, który ostrzy sobie zęby nie tyle na córkę króla, co na jego tron. Odepchnięty przez księżniczkę, snuje intrygę, w którą wciąga nieświadomą niczego, zakochaną w nim Dalindę, służącą Ginewry. Prosi ją, by ta przebrała się w szaty swojej pani i czekała na niego wieczorem w jej komnatach. Następnie zasiewa w szczęśliwym narzeczonym ziarno wątpliwości, opowiadając, że Ginewra przyjmuje jego, Polinessa, względy. Ariodante zza krzaka obserwuje rzekomy dowód niewierności – Ginewra (czyli przebrana Dalinda) wpuszcza Polinessa na pokoje. Zrozpaczony Ariodante chce natychmiast rzucić się na swój miecz. Powstrzymuje go przed tym rodzony brat, książę wybiera śmierć przez utonięcie. W akcie trzecim przypadkiem znajduje się (oczywiście żywy) w miejscu, gdzie Polinesso chce zabić Dalindę rękami oprychów (ciąży mu jej wiedza). Ariodante ratuje ją z opresji a ta z wdzięczności wyznaje mu prawdę o intrydze. Powracają na zamek. I tam Ariodante cieszy się po raz drugi. Teraz jest to już radość mądrzejsza, przyprawiona niedawnym cierpieniem (Ale czy książę przypadkiem sam się o te atrakcje w drugim akcie nie prosił? Jak można do tego stopnia nie ufać narzeczonej?):

Dopo notte, atra e funesta,
Splende in ciel più vago il sole,
E di gioia empie la terra.
Mentre in orrida tempesta
Il mio legno è quasi assorto,
Giunge in porto,
E ‘lido afferra.

Po nocy, ciemnej i złowieszczej,
słońce rozjaśnia niebiosa jeszcze piękniej
i napełnia ziemię radością.
Choć w potwornej burzy
mój statek niemal zatonął,
[teraz] wkracza do portu
i dobija do brzegu.
tłumaczenie: Izabela Zofia Żbikowska (ze strony Trubadura)

Handel jest dla mnie mistrzem „muzycznego oprawiania” uczuć. Paletę ma ogromną i korzysta z niej z rozmachem. Kiedy takiej potencjalnie kolorowej emocjonalnie opery dotknie Marc Minkowski, to zakręcić się musi i w głowie i w sercu. W dodatku w imieniu księcia Ariodante usta otwiera tu Anne Sofie von Otter, która wydobywa z siebie nie tylko handlowskie koloratury, ale i z koloratur prawdę psychologiczną. To nagranie ma jeszcze przynajmniej jedną niezapomnianą kreację, ale o tym to już innym razem.